a a a
Gminy Powiatu Wadowickiego
Serwisy WWW Gmin
Andrych�w
Kalwaria Zebrzydowska
Lanckorona
Strysz�w
Brze�nica
Tomice
Spytkowice
Wiprz
Mucharz
Wadowice
Jeste¶ tutaj: >> __mamut>> Lanckorona

Lanckorona



Lanckorona Lanckorona miasto do 13 VII 1933, obecnie wie¶, siedziba gminy. Znana szczególnie w krêgach artystycznych, miejscowo¶æ letniskowa. Go¶ci³a tu ca³a plejada znanych polskich malarzy, artystów ,re¿yserów, pisarzy i innych zagorza³ych wielbicieli przyrody. Co przyci±ga do Lanckorony?
Unikatowy w skali kraju ma³omiasteczkowy uk³ad urbanistyczny, malownicze niepowtarzalne krajobrazy, swoisty mikroklimat, czyste powietrze, a przede wszystkim cisza i spokój, które daj± mo¿liwo¶æ dobrego wypoczynku od zgie³ku wspó³czesnej cywilizacji. Lanckorona jest te¿ dobrym punktem wypadowym do wycieczek - w Beskid Makowski, Dró¿ki Kalwaryjskie, do Wadowic i Krakowa.
Jak podaje Jan D³ugosz na lanckoroñskiej górze /550 m. npm./ Kazimierz Wielki postawi³ zamek. Twierdza mia³a za zadanie strzec granicy ze ¶l±skiem i drogi do Krakowa. Dok³adna data budowy nie jest znana. Wiadomo tylko, ¿e istnia³ on ju¿ w 1336 roku, gdy w nadanym przez Kazimierza Wielkiego akcie lokacyjnym wymieniony zosta³ jako, ¶wiadek burgrabia lanckoroñski Orzeszko.
Zanim jednak Lanckorona uzyska³a prawa miejskie, Kazimierz Wielki ufundowa³ tu 1336 r. ko¶ció³ pod wezwaniem ¶w. Jana Chrzciciela, a nastêpnie, w 1361 r. zezwoli³ na za³o¿enie miasta wójtowi dotychczasowej osady. Król uposa¿y³ te¿ wójta w liczne przywileje: /.dwa ³any frankoñskie, po³owê dochodu z jatek rze¼niczych, piekarskich, sukienniczych i szewskich, oddaje mu ca³kowicie dochody z ³a¼ni i m³yna i przeznacza trzeci denar od spraw os±dzonych, a szósty czynszu z ³anów, wk³adaj±c nañ obowi±zek, a¿eby na ka¿d± wyprawê wojenn± stawi³ siê uzbrojony kopi±, a w pancerzu i na koniu wartuj±cym 6 grzywien /.. Tak¿e akt lokacyjny z 1336 r. nada³ nowo za³o¿onemu na prawie magdeburskim miastu Lanckorona wiele uprawnieñ: /.ustanawia siê wolne targi w ka¿dy czwartek, pozwala mieszczanom sukna i inne towary w Krakowie i innych miastach kupowaæ i sprzedawaæ, dalej wolny wyr±b drzewa budowlanego w obrêbie miasta, oraz postrzygalniê sukna, wagê i wolny dowóz piwa na u¿ytek miasta. Na koniec przypuszcza siê miasto do uczestnictwa wszystkich praw, które posiada³ Kraków/..

Równie¿ Król W³adys³aw Jagie³³o docenia³ obronne po³o¿enie lanckoroñskiego zamku oraz bardzo dobry - jak na owe czasy rozwój gospodarczy miasta. Za panowania w³adcy w 1410 roku Lanckorona sta³a siê siedzib± starostwa niegrodowego. W tym samym roku Lanckorona jako królewszczyzna przesz³a w rêce marsza³ka koronnego Zbigniewa z Brzezia, który u¿ywa³ odt±d tytu³u Lanckoroñski z Brzezia. Przez nastêpne stulecia miasto, nadal; bêd±ce królewszczyzn±, znajdowa³o siê w rêkach starostów z wielu s³awnych rodów m.in. Lanckoroñskich, Zebrzydowskich, Czartoryskich, Myszkowskich, Wielopolskich. Rok 1655 - Szwedzi zajêli zamek pal±c 79 domów; w mie¶cie pozosta³o wtedy oko³o 300 mieszkañców. W rok pó¼niej odbi³ go podstaro¶ci lanckoroñski Jan Zarzecki, na czele oddzia³ów partyzanckich z³o¿onych w wiêkszo¶ci z ch³opów.. Najwiêksze jednak straty Lanckorona ponios³a podczas Konfederacji Barskiej. W 1768 roku konfederaci opanowali zamek, czyni±c go wa¿n± twierdz± obronn±. Rok pó¼niej zwyciêsk± bitwê z wojskami rosyjskimi stoczy³ Kazimierz Pu³aski. W 1771 roku konfederaci ponie¶li klêskê w wyniku której zamek zosta³ oblê¿ony. Walki trwa³y do 8 czerwca 1772 r. i zakoñczy³y siê poddaniem polskiej za³ogi, obróceniem zamku w ruinê, a tak¿e zniszczeniem miasta, które ju¿ nigdy nie odzyska³o swojej ¶wietno¶ci. Po pierwszym rozbiorze Polski /1772 r./ starostwo lanckoroñskie znalaz³o siê w zaborze austriackim.

W 1777 r. na publicznej licytacji zosta³o sprzedane Franciszce a Krasiñskich. 18 wrzenia 1797 r. cesarz Franciszek II potwierdzi³ posiadanie przez Lanckoronê przywileje, a tak¿e - w zwi±zku z ustanowieniem w niej magistratu - nada³ miastu nowy herb: istniej±c± dot±d z³ot± koronê na niebieskim tle uzupe³niono wieñcem laurowym i napisem Sigillum regiae civitatis Landskoroniensis. Wszystko to jednak nie powstrzyma³o postêpuj±cego upadku Lanckorony. Na domiar z³ego w 1868 r. w Lanckoronie wybuch³ wielki po¿ar, który prawie doszczêtnie zniszczy³ miasto. W ci±gu nastêpnych kilku lat odbudowano Lanckoronê wed³ug starego planu. Na nowo powsta³o piêkne miasteczko z niepowtarzalnym stromym rynkiem, z którego pod k±tem prostym odchodz± malownicze uliczki z drewnianymi domkami. Ta unikalna architektura oraz cisza, spokój i czyste powietrze zachowa³y siê do dzisiaj. Lanckorona mo¿e to zawdziêczaæ zarówno swojemu po³o¿eniu na uboczu g³ównych szlaków komunikacyjnych, jak i utracie praw miejskich 13 - lipca 1933 r. w wyniku czego sta³a siê w latach trzydziestych naszego stulecia wsi± letniskow±.
Projekt i program Interhead.pl
Nasza strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodê na ich zapis lub wykorzystanie. Wiêcej informacji mo¿na znale¼æ w Polityce Cookies.
|